قلاویز

چکیده این مطلب : انتشار : 1397/05/08 1 نظر

قلاویز ابزاری که به منظور ایجاد رزوه داخلی استفاده می‏شود که در آن یک سوراخ با قطر کمی بیشتر از قطر رزوه در قطعه وجود دارد. این سوراخ ممکن است با مته کاری، سوراخ تراشی یا ریخته گری ایجاد شده باشد. عموما به منظور ایجاد سوراخ‎های کوچک، قلاویز‎های یکپارچه کاربرد دارند. 

خرید انواع مته دریل 

در صنعت ابزارهای مختلفی استفاده میشود. این ابزارها برای هر کدام برای کاربری خاصی مانند ایجاد رزوه که توسط قلاویز انجام میشود. مته برای سوراخکاری، ابزارهای اندازه گیری مانند ساعت دیجیتال، برای اندازه گیری و... . 

قلاویز ابزاری که به منظور ایجاد رزوه داخلی استفاده می‏شود که در آن یک سوراخ با قطر کمی بیشتر از قطر رزوه در قطعه وجود دارد. این سوراخ ممکن است با مته کاری، سوراخ تراشی یا ریخته گری ایجاد شده باشد. عموما به منظور ایجاد سوراخ‎های کوچک، قلاویز‎های یکپارچه کاربرد دارند. این قلاویز‎ها در واقع پیچ‎هایی  هستند که جهت ایجاد لبه تراش، چهار خیاره در آنها ایجاد شده است که از فولاد کربن دار یا فولاد ابزار تند بر ساخته شده و خیاره‎های آن ممکن است مستقیم، مارپیچ، حلزونی و یا لبه حلزونی باشند. این ابزار از داخل کار، براده برداری نموده و دندانه‎هایی در محیط داخلی استوانه‎ها ایجاد می‏کند. پیچهای روی قلاویز ممتد نیست چرا که در امتداد طولی قلاویزها 3 یا 4 شیار بشکل فرم بوسیله ماشین‎های فرز تراشیده شده است. این امر موجب ایجاد دندانه بر روی قلاویز می‏ شود.

دنباله قلاویز‎ها 4 پهلو است و در انتهای برخی قلاویزها یک سوراخ کوچک وجود دارد که اگر کاربر بخواهد از آن جهت قلاویز کردن کارها روی ماشین تراش استفاده کند، این امر تسهیل می‏شود. انتهای 4 گوش قلاویز، برای قرار گرفتن داخل دسته قلاویز تعبیه شده است. قلاویزها به انواع مختلف تقسیم می‏شوند که مشخصات هر یک از آنها به گونه ای است که می‏توانند بجای یکدیگر استفاده می ‏شوند.

• قلاویز و اندازه پیچها

  اصولا قلاویز‎ها دارای 2، 3 یا 4 شیار هستند که اندازه یکسری قلاویز بر حسب اندازه پیچ‎های استاندارد شده، در دسترس قرار می گیرند. پیچ‎های ماشینی را نیز بر حسب شماره مشخص می کنند که معمولا سایز بزرگترین پیچ کمتر یا برابر یک چهارم اینچ قطر است. پیچ‎های شمارشی به صورت پیچ‎های یکنواخت ملی دنده درشت و دنده ریز ساخته می شوند. به عنوان مثال کوچکترین سایز برای این نوع پیچها و یا قلاویزها در منبع 80-0 تعیین گردیده و بزرگترین آنها در این سیستم 24-12 شده است. لازم به ذکر است که در قسمت اول یعنی 0-12 شماره پیچ و یا قلاویز و قسمت دوم یعنی 80 و 24 تعداد دنده در یک اینچ، مشخص می‏شود پیچ و یا قلاویز سیستم یکنواخت دنده ریز nunf در پیچهای سری شماره ای قطر آنها بین 06/0 تا 216/0 است.

  وجود اختلافات و تغییرات دنده در هر اینچ، در دو سری دنده ریز و دنده درشت امری عادی است. به عنوان نمونه پیچ شماره  12 در سری دنده درشت NC، 24 دنده در یک اینچ دارد اما همین پیچ در سری دنده ریز NF دارای 28 دنده در یک اینچ است که پیچ اولی به صورت 24-12 و پیچ دومی به صورت 28-12 نمایش داده می شود. بواسطه این امر می‏توان پیچ‎های ریز و یا پیچ‎های ماشینی را تعیین و بکار برد که اندازه آنها معمولا تا یک چهارم است.

  قلاویزهای دستی

• قلاویزهای دستی از یک سری 3 تایی تشکیل شده که قلاویز اولی بصورت مخروط ساخته شده و برای شروع کار مورد استفاده قرار می‏گیرد. به قلاویزهای دستی، قلاویز پیش رو نیز گفته می‏شود که قلاویز دومی، مخروطی آن به مراتب کمتر از اولی است و وسط  آن، قلاویز سومی استوانه ای شکل می‏باشد. تمام دندانه‎های این نوع قلاویز بطور کامل بوده و بیشتر برای بن بست کردن سوراخ قلاویز، استفاده می‏شود. برای شروع قلاویز کاری ابتدا قلاویز شماره 1 که 5 یا 6 دندانه دارد را در سر قلاویز به شکل مخروطی درآورده و نیز سر قلاویز که بصورت پخ می باشد در ابتدای سوراخ قرار می‏هیم. این مقدار مخروط، عمل قرارگیری و شروع قلاویز را تسهیل می‏کند که بتدریج دنده‎ها در داخل کار، شکل می گیرند.

  اگر بخواهیم قلاویز کاری و دنده‎ها در تمام طول کار انجام شوند، باید از قلاویز سومی (قلاویز پس رو) استفاده کنیم.  سر قلاویز پس رو دارای پخ بوده و می‏تواند دندانه‎های داخل کار را بصورت کامل تغییر دهد تا در نتیجه پیچ بطور صحیح و دقیق داخل آن بپیچد. قلاویز‎های دیگری نیز در صنعت استفاده زیادی دارند که عبارتند از:

  1-           قلاویزهای ماشینی

  این نوع قلاویزها دارای سری دوتایی و یا تکی است و برای بستن به ماشین تراش یا ماشین مته مورد استفاده قرار می‏گیرند. دنباله قلاویزهای ماشینی بشکل استوانه بلند ساخته شده و در انتهای آنها چهار گوش و یا دو طرف آن دارای زبانه است.

  2-           قلاویزهای مخصوص مهره تراش

  قلاویز‎های مخصوص مهره تراش بشکل تکی ساخته و برای تراش پیچهای داخلی کوتاه که سوراخ آنها راه بدر است، استفاده می‏شوند که در یک مرحله عمل پیچ تراشی تکمیل می‏گردد.

  3-          قلاویزهای چپ تراش

  گاهی نیاز است پیچ و مهره، چپ گرد ساخته شود. اگر این نوع پیچ مهره بوسیله حدیده و قلاویز ساخته شوند، باید از حدیده چپ گرد استفاده گردد که دندانه‎ها و اندازه پیچ در هر دو یکی است و اختلاف آنها در جهت شروع پیچش می‏باشد. اما اولی به سمت راست و دومی به سمت چپ در گردش است تا مهره محکم شود.

  دسته قلاویزها

• به منظور استفاده از قلاویزها  با توجه به موقعیت و مکان انجام  قلاویز کاری باید از دسته قلاویز استفاده نمود می تواند به شکل T شکل باشد. این نوع دسته قلاویز از یک پیج و مهره ساخته شده  و مهره آن دارای شکافهایی است که از طریق آن فک‎ها می‎توانند بهم نزدیک و یا از هم دور شوند. بواسطه این نوع دسته، قلاویزها تا اندازه مشخصی مقاوم می‏شوند و می‏توانند به راحتی عمل قلاویز کاری را بر عهده بگیرد. توصیه می‏شود در زمان کار با قلاویز، گرد و خاک و گریس را از محیط خارج کرده و نیز پیچ و مهره آن را روغنکاری نمایید. برای قلاویز کاری در فضای باز، می‏توان از یک دسته قلاویز دو طرفه و یا دسته قلاویز T شکل استفاده کرد.

  دستگاه قلاویز زنی به وسیله ماشین مته

• دستگاه قلاویز زنی بوسیله ماشین مته شامل دنباله مخروطی است که داخل محور اصلی مته بطور اتوماتیک محکم می شود چرا که دنباله آن بصورت مخروط مُرس است. محور اصلی قلاویزگیر از یک استوانه تو خالی تشکیل شده که قلاویز داخل آن قرار داده شده و از بیرون به وسیله پیچ بیرون محکم می گردد و سپس دستگاه را در داخل محور اصلی محکم کرده و قلاویز را نسبت به کار تنظیم می‏کنیم. سرعت محور اصلی باید بر روی دور کم قرار بگیرد.

  انتخاب مته برای قلاویز کاری

• انتخاب صحیح مته از نظر اندازه، اهمیت زیادی دارد چرا که قبل از شروع قلاویز کردن، باید قطعه مورد نظر سوراخ گردد. قطر سوراخ باید کمتر از قطر قلاویز باشد. در صورتی که قطر سوراخ کوچک باشد، قلاویز در داخل کارگیر کرده و ممکن است آسیب ببیند. چنانچه سایز سوراخ نسبتا بزرگ باشد، دندانه‎های پیچ در داخل کار کامل نشده و در نتیجه پیچ و مهره بسیار لق می‏شوند. در زمان قلاویز کاری باید برای انتخاب مته به جدول منبع مراجعه کرده و مته مورد نظر را انتخاب کرد. در غیر این صورت مته مورد نظر یا کوچک یا بزرگ می‏شود که مشکلات فوق الذکر رخ می‏دهد.

  روغنکاری

• در حین قلاویزکاری، باید فلزات آهنی و غیر آهنی و یا انواع فولاد، روغنکاری شوند. این کار علاوه بر بالا رفتن سرعت کار، طول عمر قطعات را نیز افزایش می‏دهد. در صورتی که روغن کاری انجام نشود، قلاویز در کار گرم شده و باعث شکستن آن می‏شود.

  روش قلاویز کاری

• برای روش قلاویز کاری ابتدا کار را به گیره رومیزی محکم ببندید و سعی کنید قطعه کار کاملا بصورت عمودی قرار گیرد. بعد از بستن کار بطور صحیح در داخل گیره قلاویز شماره 1 را انتخاب کرده و انتهای چهارگوش آن را داخل دسته قلاویز قرار داده و سپس آن را محکم کنید.

  در قلاویزهای کوچک از دسته قلاویز به شکل T  فشنگی استفاده می‏شود در حالی که در قلاویز‎های بزرگ، دسته قلاویز متغیر است. که توصیه می‏شود در زمان کار با هر دو نوع قلاویز، دسته قلاویز را بطور محکم در دست راست بگیرید و سر قلاویز را روی سوراخ قطعه کار بطور عمود قرار دهید. سپس قلاویز را یک دور کامل چرخانده و با فشار پیوسته و یکنواخت، به سمت پایین قلاویز هدایت کنید. با توقف این عمل می‏توانید قلاویز را مشاهده کنید که بشکل عمود بر سطح کار وارد شده باشد. در صورتی که قلاویز عمود بر کار و مستقیم باشد، دسته قلاویز را محکم و مستقیم گرفته و منظم و یکنواخت آنرا یک دور دیگر حرکت دهید. حال اگر قلاویز نسبت به کار عمود نیست، باید آنرا از کار خارج کرده و مجددا آن را در کار تنظیم نمایید بطوری که بشکل مستقیم قرار بگیرد.